အေမရိကန္စီးပြားေရး ေခါင္းျပန္ေထာင္လာဖုိ႔လြယ္ပါ့မလား

 

တစ္ခ်ိန္တစ္ခါက အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုကုိ ၾကည့္ၿပီး ကမၻာက ရင္သပ္႐ႈေမာအံ့ၾသခဲ့ၾကရတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံက ႏုိင္ငံ တစ္နံတစ္လ်ား အေဝး ေျပးလမ္းမႀကီးေတြ ေဖာက္လုပ္ျပခဲ့ တယ္။ ကမၻာေပၚမွာ အေကာင္း တကာ့ အေကာင္းဆုံး ပညာေရး စနစ္ေတြ ထူေထာင္ဖန္ဆင္းျပတယ္။ ၿပီးေတာ့ လူသားကုိ လကမၻာေပၚ အေရာက္ပုိ႔ေပးခဲ့ေသးတယ္မဟုတ္ လား။ ဒါေပမယ့္ အခုေတာ့ အရင္လုိ မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ေၾကြးေတြပိၿပီး ေခါင္းမေဖာ္ႏုိင္ ျဖစ္ေနရွာတယ္။ ကေလးေတြကစားၾကတဲ့ ေညာင္ပင္ တေစၧကစားနည္းကို ျပန္သတိရမိ တယ္။ ေညာင္ပင္တေစၧ ဘယ္မွာေန လဲေမးေတာ့ ေညာင္ကုိင္းမွာေနတယ္ တဲ့။ ဘာစားလဲေမးေတာ့ ေညာင္သီး စားသတဲ့။ ဘာေရေသာက္လဲ ေမး ေတာ့လဲ ေညာင္ေရပဲေသာက္တယ္ တဲ့။ အခုေတာ့ အေမရိကန္ႏုိင္ငံလဲ ေညာင္ပင္တေစၧလုိပဲ ျဖစ္ေနရွာတယ္။ ေၾကြးနဲ႔ေန ေၾကြးနဲ႕စား၊ ေၾကြးေရ ေသာက္ၿပီးေပါ့။
 

အေၾကြးဇာတ္လမ္း 
 

  ဒီကေန႔ေခတ္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ ဟာ သူ႔ရဲ႕ အေၾကြးဇာတ္ကုိ ဘယ္လုိ စတင္ ခင္းက်င္းခဲ့သလဲဆုိတာ အၾကမ္းဖ်င္းေလာက္ေတာ့ သိခ်င္ၾက မွာပါ။ ၁၉၈ဝ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ဂ်င္မီ ကာတာကုိ မဲအျပတ္အသတ္နဲ႔ အႏုိင္ ရၿပီး Ronald Reagan သမၼတျဖစ္ လာခဲ့တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္အေမရိကန္ ႏုိင္ငံမွာ အစုိးရရဲ႕ ဗ်ဴ႐ုိကေရစီ ယႏၲရားႀကီးကလဲ ႀကီးမား၊ အခြန္ အတုပ္ေကာက္ခံမႈကလဲျမင့္မားေန ေတာ့ ျပည္သူေတြ ညည္းညဴေနၾက တဲ့အခ်ိန္ျဖစ္တယ္။ သမၼတ ေရဂင္က ဒါေတြအားလုံးျဖတ္ခ်ပစ္မယ္လုိ႔ ေၾကြး ေၾကာ္ခဲ့တယ္။ တကယ္လဲ အခြန္ အတုပ္ေတြကို ျဖတ္ခ်ပစ္ခဲ့တယ္။ ေရဂင္က အခြန္ကုိ ေလွ်ာ့ခ်ခဲ့ ေပမယ့္ သုံးစြဲမႈကုိေတာ့ မေလွ်ာ့ခ် ခဲ့ဘူး။ တစ္ဘက္က အခြန္ေလွ်ာ့ခ် တဲ့အတြက္ အစုိးရရဲ႕ ဝင္ေငြက်ဆင္း သြားတယ္။ အျခားတစ္ဘက္မွာ အသုံးအစြဲကုိ ေလွ်ာ့ခ်ျခင္းမရွိတဲ့ အျပင္ ပုိေတာင္သုံးစြဲလာခဲ့တယ္။ ဒီ ေတာ့ ဒီႏွစ္ခုၾကားမွာ ကြာဟလာ တယ္။ အက်ဳိးဆက္က ဘာလဲဆုိ ေတာ့ ေငြေခ်းငွားၿပီး သုံးစြဲလာရ တယ္။ ေရဂင္လက္ထက္မွာ အေမ ရိကန္ႏုိင္ငံရဲ႕ အမ်ဳိးသား ေၾကြးၿမီ- National Debt ဟာ ၁၉၈ဝ မွာ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၇၁၂ ဘီလီယံ ရွိခဲ့ရာမွ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္မွာ အေမရိ ကန္ေဒၚလာ ႏွစ္ထရီလီယံအထိ ျဖစ္ သြားတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က အေမရိကန္ဟာ စီးပြားေရး သိပ္ေကာင္းေနတဲ့အခ်ိန္ ျဖစ္လုိ႔ ဒီအေၾကြးေလာက္ကုိေတာ့ ဒါ ေလးမ်ား စကားထဲေတာင္ထည့္ မေျပာဘူး ဆုိတဲ့အခ်ိန္။ ေနာက္ပုိင္း ကာလေတြမွာ ေရဂင္ဟာ အခြန္ကုိ အႀကိမ္ႀကိမ္ အခါခါတုိးျမႇင့္ ေကာက္ ခံခဲ့ေပမယ့္ ၿခဳံငုံသုံးသပ္ရင္ သူ သမၼတ ျဖစ္ခါစကထက္ အခြန္ဟာ ေလ်ာ့နည္းက်ဆင္းသြားတယ္။ အရင္ က GDP ရဲ႕ ၂ဝ ရာခုိင္ႏႈန္းေလာက္ ရွိေနခဲ့တဲ့ အခြန္အတုပ္ဟာ သူ အိမ္ ျဖဴေတာ္နဲ႔ ခြဲခြာခ်ိန္ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္မွာ ၁၈ ရာခုိင္ႏႈန္း ပဲ ရွိေတာ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ ေရဂင္လက္ထက္မွာ သုံးစြဲမႈဟာ ေထာင္တက္သြားတယ္။ ၁၉၇၁-၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္မ်ားအတြင္း ဘ႑ာေငြ သုံးစြဲမႈဟာ ပ်မ္းမွ်အား ျဖင့္ GDP ရဲ႕ ၂ဝ.၆ ရာခုိင္ႏႈနး္ရွိခဲ့ ေပမယ့္ ေရဂင္လက္ထက္က်ေတာ့ ပ်မ္းမွ် ၂၂.၄ ရာခုိင္ႏႈန္းရွိတယ္။ ေရဂင္ဟာ က႑တုိင္းမွာ ေငြကုိ ေရ လုိသုံးစြဲခဲ့တယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ ကာကြယ္ေရး အသုံးစရိတ္ပါ။ ေရဂင္မတုိင္မီ အေမရိကန္ သမၼတေတြဟာ သမၼတျဖစ္လာရင္ ပထမဦးဆုံး ႏုိင္ငံျခားခရီးစဥ္ကို ဆုိဗီ ယက္ယူနီယံဆီသြားေရာက္ၿပီး ဆုိဗီ ယက္ေခါင္းေဆာင္ႀကီးေတြနဲ႔ ေတြ႕ဆုံ တတ္ၾကတယ္။ ဒီအစဥ္အလာကို ေရဂင္က ႐ုိက္ခ်ဳိးပစ္ခဲ့တယ္။ ဆုိဗီ ယက္ႏုိင္ငံဆီ မသြားဘူး။ ကုိယ့္ႏုိင္ငံ လုံၿခဳံေရးအတြက္ ကုိယ့္ဟာကုိယ္ အစီအမံေတြ လုပ္ထားဖုိ႔ပဲလုိတယ္ ဆုိ ၿပီး အေမရိကန္ႏုိ္င္ငံရဲ႕ ကာကြယ္ေရး အသုံးစရိတ္ကုိ အလြန္အကြၽံ ခ်ဲ႕ကား သုံးစြဲပစ္ခဲ့တယ္။ Star Wars ဆုိတာ ေရဂင္ေခတ္က ထြက္ေပၚခဲ့တဲ့ စီမံကိန္း ေဝါဟာရတစ္ခုပါ။ ေရဂင္ လက္ထက္မွာ အေမရိကန္စီးပြားေရး အထူးေကာင္းမြန္ခဲ့တဲ့အတြက္ သူ႔ရဲ႕ အသုံးအျဖဳန္းေတြကို အမွတ္တမဲ့ ဂ႐ု မထားမိခဲ့ၾကဘူး။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီေနာက္ပုိင္း တက္လာတဲ့ အေမရိကန္သမၼတတုိင္း လုိလုိဟာ အေၾကြးနဲ႔ ႏွစ္ပါးသြားကဖုိ႔ စိတ္ကူးေပါက္လာခဲ့ၾကတယ္။
 

မ်က္ျဖဴဆိုက္တဲ့ဘ၀ေရာက္လာ

အေမ ရိကန္ႏုိင္ငံရဲ႕ ဖက္ဒရယ္အဆင့္မွာ သာ ေၾကြးနဲ႔မကင္းတာ မဟုတ္ဘူး။ ျပည္နယ္၊ ၿမဳိ႕နဲ႔ ေဒသႏၲရ အစိုးရ ေတြလဲ ေၾကြးမကင္းၾကဘူး။ အိမ္ ေထာင္စုတစ္ခုမွာ အိမ္ေထာင္ဦးစီးက စၿပီး သားေတြ၊ သမီးေတြအထိ အေၾကြးနဲ႔မကင္းၾကသလုိပဲေပါ့။ ဒီလုိ အေၾကြးနဲ႔ ဆယ္စုႏွစ္ သုံးခုေလာက္ ေနလာလုိက္တာ အခုေတာ့ အေၾကြး လည္ပင္းခုိက္ၿပီး မ်က္ျဖဴဆုိက္တဲ့ ဘဝေရာက္လာတယ္။ ဒီၾကားထဲ အေမရိကန္သမၼတ အခ်ဳိ႕က ထိန္းထိန္းသိမ္းသိမ္း လုပ္ခဲ့ ၾကပါေသးတယ္။ eorge H.W Gush (ေဂ်ာ့ဘုရွ္ရဲ႕ဖခင္ ၄၁ ဦး ေျမာက္သမၼတ)လက္ထက္မွာ အသုံး စရိတ္ေတြကိုၿခဳိးၿခံေခြၽတာသုံးစြဲခဲ့ၿပီး သမၼတ Bill Clinton လက္ထက္မွာ ေၾ<ြကးကင္းသြားတဲ့အျပင္ ေငြပုိေငြလွ်ံ Surplus ေတြေတာင္ ရွိလာခဲ့ေသး တယ္။ အဲဒီေနာက္ပုိင္း ၂ဝဝ၁ ခုႏွစ္ မွာ George W. Bush ဟာ အေမရိ ကန္ႏုိင္ငံရဲ႕ ၄၃ ဦးေျမာက္ သမၼတ ျဖစ္လာခဲ့တယ္။

ကံဆိုးခ်င္ေတာ့

ကံဆုိးခ်င္ေတာ့ သူ သမၼတျဖစ္လာၿပီး သိပ္မၾကာမီမွာ ၉/၁၁ အၾကမ္းဖက္တုိက္ခုိက္မႈႀကီး ျဖစ္ေပၚလာခဲ့တယ္။ ေဂ်ာ့ဘုရွ္ဟာ အခြန္အေကာက္ေတြကို အႀကီး အက်ယ္ ေလွ်ာ့ခ်ပစ္ခဲ့တဲ့အျပင္ က်န္း မာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈခံစားပုိင္ခြင့္ ေတြ ကိုလဲ တုိးျမႇင့္ေပးခဲ့တယ္။ အာဖဂန္ နစၥတန္နဲ႔ အီရတ္ႏုိင္ငံေတြမွာ အၾကမ္း ဖက္ဆန္႔က်င္ေရး စစ္ပြဲေတြ ဆင္ႏႊဲ ခဲ့တယ္။ ဒီေတာ့သမၼတ ကလင္တန္ လက္ထက္ က မူးစု ပဲစု စုထားခဲ့ တဲ့ စုေဆာင္းေငြေတြ ေျပာင္တလင္း ခါသြားတဲ့အျပင္ ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္ ေရာက္ ေတာ့ အေမရိကန္ အမ်ဳိးသားေၾကြးၿမီ ဟာ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၅.၈ ဘီလီ ယံအထိ ျမင့္တက္လာတယ္။ ေဂ်ာ့ ဘုရွ္ လက္ထက္မွာ အဆုိးရြားဆုံး ျဖစ္ရပ္က ဆုိင္းမဆင့္ ဗုံမဆင့္ ဘ႑ာ ေရး ျပႆနာ ျဗဳန္းစားႀကီး ေပၚ ထြက္လာၿပီး အေမရိကန္စီးပြားေရး ႐ုတ္တရက္ ဒလိမ့္ေကာက္ေကြး က် ဆင္းသြားျခင္းပါပဲ။ ဒီစီးပြားေရးက်ဆင္းမႈႀကီးက အေမရိကန္ႏုိင္ငံရဲ႕ ဖက္ဒရယ္အဆင့္ အခြန္ဘ႑ာရေငြေတြကို တုိက္စား ပစ္လုိက္တယ္။ ဒီၾကားထဲမွာ စီး ပြားေရး ျပန္လည္ရွင္သန္လာေရး အတြက္ အခြန္အတုပ္ေတြကို ပုိၿပီး ေလွ်ာ့ခ် ျဖတ္ေတာက္တယ္။ ႏုိးထ ရွင္သန္ေရး စီမံကိန္းေတြနဲ႔ လုိေငြျပ သုံးစြဲမႈေတြ တုိးတက္ျပဳလုပ္ခဲ့တယ္။ ေနာက္ဆုံးေတာ့ ဒီတစ္ႏွစ္၊ ႏွစ္ႏွစ္ ကာလေလးအတြင္းမွာပဲ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံရဲ႕ အမ်ဳိးသား ေၾကြးၿမီဟာ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၁၄.၃ ထရီလီ ယံအထိ တုိးျမင့္သြားေတာ့တယ္။
 

ထိလြယ္ခိုက္လြယ္အေျခအေန

ေၾကြးျပႆနာ ဘယ္လုိရွင္းၾကမလဲ အေမရိကန္ ေဘာဂေဗဒ ပညာ ရွင္အေတာ္မ်ားမ်ားက အေမရိကန္ စီးပြားေရးဟာ ကြဲလြယ္ အက္လြယ္ တဲ့ အခ်ိန္ေရာက္ေနမွန္းသိၾကတယ္။ ဒီလုိအခ်ိန္မွာ အသုံးစရိတ္ကုိလဲ မျဖတ္ေတာက္နဲ႔။ ဆက္သုံး။ အခြန္ ကိုလဲ မျမႇင့္တင္နဲ႔။ နဂုိအတုိင္းပဲ ထား သင့္တယ္လုိ႔ ထင္ျမင္ယူဆၾက တယ္။ ဒီလုိလုပ္တာက ပုိေကာင္း တယ္လုိ႔ ျမင္ၾကတယ္။ တကယ္ ေတာ့ မွန္သင့္သေလာက္မွန္ပါတယ္။ ဒီကေန႔ အေကာင္းဆုံး စီးပြားေရး မူဝါဒက ႏုိးထရွင္သန္ေရးအစီအမံ Stimulus ေတြပုိလုပ္ၿပီး ေနာင္လာ မယ့္ ႏွစ္ေတြမွာ လုိေငြျပသုံးစြဲမႈေတြ ကို ေလွ်ာ့ခ်ပစ္ဖုိ႔ပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ ျပႆနာက ဒီလုိ ေကာင္းမြန္တဲ့ မူဝါဒေတြ ကို က်င့္သုံးဖုိ႔ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံအေနနဲ႔ လက္လွမ္းမီႏုိင္ပါဦး မလား။ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ ေရးသမားေတြ ထဲမွာ အျမင္ကြဲလြဲမႈေတြ ရွိေနတယ္။ အခ်ဳိ႕က ျပည္သူ႔အက်ဳိးကုိ သယ္ ပုိးေပးေနတဲ့အစုိးရ- Big Govern-ment နဲ႔ ေလ်ာ့နည္းနိမ့္က်တဲ့ အခြန္ အတုပ္- Low Taxes ၾကားမွာ ေရြး ခ်ယ္စရာမလုိဘူး။ ဒီႏွစ္ခုစလုံးကို တစ္ခ်ိန္တည္း တစ္ၿပဳိင္တည္း ရႏုိင္ တယ္လုိ႔တြက္ၾကတယ္။ ဘ႑ာေငြ က အထူးသျဖင့္ လူလတ္တန္းစား ေတြနဲ႔ အဓိက ပတ္သက္ေနတယ္။ ပမာအားျဖင့္ က်န္းမာေရးေထာက္ပ့ံေငြ Medicare တုိ႔၊ အိမ္ေပါင္အတုိးႏႈန္း ေလွ်ာ့ခ်တာတုိ႔ လုိဟာေတြ။ ဒါေပ မယ့္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံရဲ႕ ဖက္ဒရယ္ အဆင့္ အခြန္ေတြဟာ GDP ရဲ႕ ၁၅ ရာခုိင္ႏႈန္းပဲရွိတယ္။ အင္မတန္ ေလ်ာ့ နည္း နိမ့္က်ေနတယ္။ ဘ႑ာေငြ သုံးစြဲမႈက GDP ရဲ႕ ၂၄ ရာခုိင္ႏႈန္း ရွိတယ္။ ဒီကြာဟမႈကို နိဂုံးခ်ဳပ္ဖုိ႔ အတြက္ဆုိရင္ အခြန္တုိးျမႇင့္ေကာက္ ခံေရးပဲရွိတယ္။ အျခားနည္းလမ္း မျမင္ဘူး။ အမ်ားျပည္သူ ဆႏၵသေဘာ ထားေကာက္ယူခ်က္ေတြက ျပည္သူ ေတြဟာ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္ မႈအတြက္ ေထာက္ကူေငြေတြကုိ ျဖတ္ေတာက္ေရးနဲ႔ ႏႈိင္းစာရင္ အခြန္ တုိးေကာက္တာကုိ လုိလားႏွစ္သက္ ၾကေၾကာင္း ေဖာ္ျပၾကတယ္။ ဒါေပ မယ့္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံအတြက္ တကယ့္လုိအပ္ခ်က္ကေတာ့ ေထာက္ကူေငြကုိလဲ ျဖတ္၊ အခြန္ကုိ လဲ တုိးေကာက္ဖုိ႔ပဲျဖစ္တယ္။ ဇာတ္ဆရာႀကီး ကြန္ဂရက္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံေရး သမားေတြ အဲသလုိ လုပ္ႏုိင္ပါ့မလား။ အေမရိ ကန္ ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္ႀကီးက ေရာ လုပ္ရဲ ကုိင္ရဲတဲ့သတၱိ ရွိပါ့ မလား။
 

 ကြန္ဂရက္အတြင္းမွာအကြဲကြဲအျပားျပား
 

ေထာက္ကူေတြ ျဖတ္ေတာက္ ေရးနဲ႔ အခြန္တုိးေကာက္ေရး အတြဲ ဟာ ၂ဝ၁၂ အေမရိကန္သမၼတ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ ဆြယ္တရား ေဟာၾကခ်ိန္မွာ အဓိကေဆြးေႏြးျငင္း ခုံေျပာဆုိၾကရမယ့္ မူဝါဒသေဘာ တရားတုိက္ပြဲ ျဖစ္လာႏုိင္ေျခရွိတယ္။ ၾသဂုတ္လဆန္း အေၾ<ြကး ကန္႔ သတ္ေဘာင္ တုိးျမႇင့္ စဥ္တုန္းက အေမရိကန္ ကြန္ဂရက္ လႊတ္ေတာ္ဟာ အကြဲကြဲအျပားျပား ျဖစ္ေနတာေတြ႕ျမင္ခဲ့ၾကရတယ္။ ဒီလုိ ကြဲျပားေနမႈေၾကာင့္ ကြန္ဂရက္ဟာ မလႈပ္မရွားႏုိင္ျဖစ္ခဲ့ရတယ္။ အေၾကြး ကန္႔သတ္ေဘာင္ကို ကြန္ဂရက္က တုိးျမႇင့္ေပးခဲ့တယ္ဆုိေပမယ့္ အခြန္ တုိးေကာက္ေရး လက္ေရွာင္ခဲ့ၿပီး ေထာက္ကူေငြ ျဖတ္ေတာက္ေရးကုိ ေရြးေကာက္ပဲြလြန္ကာလအထိ ေရႊ႕ ဆုိင္းခဲ့တယ္။ ၂ဝ၁၂ ဘတ္ဂ်က္ အေပၚ အမွန္တကယ္ ျဖတ္ေတာက္ ေငြကလဲ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၂၁ ဘီ လီယံ ေလာက္ပဲရွိတယ္။ သုံးစြဲဖုိ႔ လ်ာ ထားေငြ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၃.၇ ထရီလီယံထဲက ၂၁ ဘီလီယံပဲ ျဖတ္ ေတာက္ခဲ့တယ္ဆုိေတာ့ ရယ္စရာ ျဖစ္ခဲ့ရတယ္။
 

အိုဘားမားလက္ထက္ ဘ႑ာေရးဆိုင္ရာ ထိပ္တန္းရာထူးေတြမခန္႕အပ္ႏိုင္

အုိဘားမားအစုိးရအဖြဲ႕ဟာ တာ ဝန္ထမ္းရြက္ေနတာ ႏွစ္ႏွစ္ေက်ာ္ ခဲ့ ၿပီျဖစ္ေပမယ့္ လႊတ္ေတာ္အတြင္း အကြဲကြဲအျပားျပားျဖစ္ေနမႈေၾကာင့္ မခန္႔အပ္ရေသးတဲ့ ရာထူးေတြ ရာနဲ႔ ခ်ီၿပီးရွိေနတယ္။ အေမရိကန္ ဘ႑ာ ေရးဌာနမွာ ထိပ္တန္းရာထူးေတြ လစ္လပ္လ်က္ရွိတယ္။ မခန္႔ရေသး ဘူး။ ကြန္ဂရက္က သေဘာမတူလုိ႔။ ဒါမွမဟုတ္ ေႏွာင့္ေႏွးၾကန္႔ၾကာ ေအာင္ တမင္လုပ္ထားတဲ့အတြက္ ေၾကာင့္လဲျဖစ္ႏုိင္တယ္။ ဒီေတာ့ ကြန္ ဂရက္က အလုပ္မျဖစ္ဘူး။ အထက္ လႊတ္ေတာ္မွာ ဥပေဒၾကမ္း ၈ဝ ရာခုိင္ႏႈန္းေလာက္ဟာ ရီပတ္ဘလီ ကန္အမတ္ေတြ သေဘာမတူမႈ ေၾကာင့္ ေသာင္မတင္ေရမက် တုိးလုိ႔ တန္းလန္းျဖစ္လ်က္ရွိတယ္။ ေလာေလာဆယ္ လႊတ္ေတာ္ အတြင္းမွာ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံေရး ပါတီေတြဟာ သန္႔ရွင္းတဲ့ သေဘာ တရားေတြကုိင္စြဲၿပီး တင္းက်ပ္တဲ့ စည္းကမ္းေတြနဲ႔ ဥေရာပ ပါလီမန္ ေတြမွာလုိ အလုပ္လုပ္ေနၾကတယ္။ တကယ္ေတာ့ အေမရိကန္ စနစ္က ဒီလုိမဟုတ္ဘူး။ လူတစ္ဦး ဒါမွ မဟုတ္ တစ္ပါတီက လုံးလုံးလ်ား လ်ား အာဏာကုိ ခ်ဳပ္ကုိင္မထားႏုိင္ ေအာင္ လုပ္ထားတဲ့ စနစ္ႀကီးျဖစ္ တယ္။ ဆုိလုိတာက ပူးေပါင္းညႇိႏႈိင္း ေဆာင္ရြက္ၿပီး အေျဖရွာႏုိင္ေအာင္ လုပ္ ထားတဲ့စနစ္ျဖစ္တယ္။ တကယ္ ေတာ့လဲ ဘယ္ပါတီကပဲ အစုိးရ ျဖစ္ လာျဖစ္လာ လႊတ္ေတာ္အတြင္းမွာ ပါတီအခ်င္းခ်င္း လက္တြဲၿပီး ေဆာင္ ၾကဥ္းႏုိင္ခဲ့ၾကတာခ်ည္းပါပဲ။ ဒါေပ မယ့္...။
 

တီးပါတီ  
 

 မၾကာေသးမီက ရီပတ္ဘလီ ကန္ပါတီအတြင္းအျမစ္ေျမလွန္ ေတာ္ လွန္ေရးသမားအခ်ဳိ႕ ေပၚထြက္လာ တယ္။ သူတုိ႔တစ္ေတြကုိ ေပါင္းစု ၿပီး တီးပါတီ -Tea PartYers လုိ႔ သမုတ္ ထားၾကတယ္။ ၿပီးခဲ့ဲတဲ့ ေရြးေကာက္ ပြဲ ေနာက္ပုိင္းေပၚထြက္လာခဲ့တာပါ။ အေစာပုိင္းမွာ ဘာရယ္လုိ႔ မဟုတ္ ေပမယ့္ ၂ဝ၁ဝ သက္တမ္းထက္ ဝက္ေရြးေကာက္ပြဲကာလတုန္းက ဒီမုိ ကရက္တစ္အမတ္ေနရာ ၆ဝ ေက်ာ္ ေလာက္ကို ျပဳတ္က်သြားေစခဲ့တဲ့ အတြက္ သူတုိ႔ရဲ႕ စြမ္းပကားကုိ ဘယ္ သူကမွ အထင္မေသးရဲၾကေတာ့ဘူး။ အေၾကြးကန္႔သတ္ေဘာင္ေဆြး ေႏြးပြဲတုန္းက သူတုိ႔ရဲ႕ ေတာင္းဆုိ ခ်က္ကို အျခားေသာ ရီဘတ္ဘလီ ကန္အမတ္ေတြ မတြန္းလွန္ရဲခဲ့ၾက ဘူး။ သူတုိ႔က အခြန္အေကာက္တုိး ျမႇင့္ေရးကုိ လုံးဝ လက္မခံနဲ႔။ အုိ ဘားမားအစုိးရ ရဲ႕ ဘ႑ာေငြ အရမ္း ကာေရာ သုံးစြဲမႈေတြကို ျဖတ္ေတာက္ ပစ္လုိ႔ ရီပတ္ဘလီကန္အမတ္ေတြ ကို အမိန္႔ေပး ၫႊန္ၾကားခဲ့ၾကတယ္။ ၿပီးေတာ့ သူတုိ႔ကပဲ ရီပတ္ဘလီကန္ အမတ္ေတြကို ခင္ဗ်ားတုိ႔ကုိ က်ဳပ္တုိ႔ က တင္ေျမႇာက္ထားတာေနာ္။ တုိ႔ ေျပာသလုိ မလုပ္ရင္ တုိ႔ကျဖဳတ္ခ်ပစ္ ႏုိင္တယ္ဆုိၿပီး ၿခိမ္းေျခာက္ခဲ့ၾက ေသးတယ္။ ဒီေတာ့ ရီပတ္ဘလီကန္ အမတ္ေတြ တုတ္တုတ္မွ် မလႈပ္ရဲခဲ့ ၾကဘူး။ တီးပါတီက အမိန္႔ေပးတဲ့ အတုိင္း လုိက္နာခဲ့ၾကရတယ္။ သိၾကတဲ့အတုိင္းပါပဲ။ ကန္႔ သတ္ေဘာင္ကို တုိးျမႇင့္ေပးတဲ့ ေဆြး ေႏြးညႇိႏႈိင္းမႈမွာ ရီဘတ္ဘလီကန္ အမတ္ေတြဘက္က တစ္ျပားသားမွ အေလွ်ာ့မေပးဘဲ ဒီမုိကရက္တစ္ ဘက္ကပဲ တစ္ဘက္သတ္ ေလွ်ာ့ ေပးခဲ့ရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အေၾကြး ကန္႔သတ္ေဘာင္တုိးျမႇင့္ေရး ေဆြးေႏြး ပြဲဟာ တီးပါတီရဲ႕ ျပန္ေပးဆြဲခံခဲ့ရ တယ္လုိ႔ အမ်ားက ေဝဖန္ေျပာဆုိ ခဲ့ၾကတယ္။ တီးပါတီဟာ ရီပတ္ဘလီကန္ ပါတီ ပရဝုဏ္အတြင္းက လူနည္းစု အုပ္စု တစ္စုသာျဖစ္ေပမယ့္ အမ်ဳိး သားေရးကို ဦးထိပ္ထားၿပီး အေမရိ ကန္ႏုိင္ငံေရးေလာကကုိ ေမာင္ပုိင္စီး ဖုိ႔ ႀကဳိးပမ္းလာတယ္။ အစြန္းေရာက္ အျမင္ရွိၿပီး ေဆြးေႏြးညႇိႏႈိင္းမႈကို ပစ္ ပယ္တဲ့ အဖြဲ႕အစည္းျဖစ္လာတယ္။ သူတုိ႔က အေမရိကန္ ကြန္ဂရက္ လႊတ္ေတာ္ကုိ အမ်ားစု အုပ္ခ်ဳပ္မႈက ေနၿပီး လူနည္းစု အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဆီသုိ႔ အသြင္ကူးေျပာင္းခ်င္ပုံရတယ္။ တကယ္လုိ႔ တစ္ေန႔ တီးပါတီ ဝင္ Tea Partyers အေမရိကန္ ႏုိင္ငံ ေရးေလာကမွာ အာဏာရလာၿပီး လက္ယာစြန္း လမ္းစဥ္ကုိသာ ေရြး ခ်ယ္ခဲ့ရင္ ကမၻာသူ၊ ကမၻာသားမ်ား အတြက္ ေၾကကြဲဝမ္းနည္းဖြယ္ေတြနဲ႔ မ်ား ႀကဳံေတြ႕ရႏုိင္သလား...။
 

ေရွ႕ဘာဆက္လုပ္ၾကမလဲ

  ဒီကေန႔ အေမရိကန္ စီးပြားေရး ဟာ လမ္းဆုံလမ္းခြေရာက္ေနတယ္။ ႏုိင္ငံေရးသမားေတြရဲ႕ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ က အခရာက်လာတယ္။ တစ္နည္း ေျပာရရင္ စီးပြားေရး ျပႆနာ အဝုိင္း အဝန္းကို ေက်ာ္လြန္သြားခဲ့ၿပီး ႏုိင္ငံ ေရး ျပႆနာျဖစ္လာတယ္။ ႏုိင္ငံေရး သမားေတြအေနနဲ႔ လမ္းတစ္လမ္း ေတာ့ ေရြးၾကရမယ္။ လမ္းမွားလုိက္ ခဲ့ရင္ေတာ့ အေမရိကန္ စီးပြားေရး ေခါင္းေထာင္မွ ေထာင္ႏုိင္ပါ့ေတာ့ မလား...။ 

မင္းေရႊေမာင္

Ref: Fareed Zakaria: " The Debt Deals Failure" Time. Aug, 15, 2011.

ဒီလင္ ့ေလးက  ကူးယူေဖာ္ျပတယ္